Ο Σπινόζα της οδού Αγορά

«Ο Σατανάς, ο αρχέγονος όφις, το πνεύμα του Κακού» είναι ο ίδιος ο αφηγητής στην πρώτη νουβέλα του βιβλίου, την «Καταστροφή του Κρέσεφ». Οι επινοήσεις του δαίμονα-αφηγητή μαγεύουν τον αναγνώστη, καθώς εξαπατούν ανυποψίαστους και παγιδεύουν καλοπροαίρετους ανθρώπους… Η πλοκή μέσα από αλλεπάλληλες κορυφώσεις οδηγεί μια ολόκληρη πόλη στην τελειωτική καταστροφή.

Ο «Σπινόζα της Οδού Αγοράς» κλείνει τη συλλογή σε ένα εκτεταμένο διήγημα, γεμάτο ελπίδα, και μοιάζει να βρίσκει το ελιξήριο της ζωής. Κι ανάμεσα στο πρώτο κείμενο, που είναι από τα κορυφαία του Σίνγκερ και το τελευταίο, που λόγω της σπουδαιότητάς του δίνει τον γενικό τίτλο, παρεμβάλλονται πλήθος διαλεχτά διηγήματα ενός από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Ο Σίνγκερ κατάφερε να δώσει πνοή για ένα σημαντικό διάστημα σε μια μειονοτική γλώσσα, νεκρή όμως τελικά σήμερα, τα γίντις, και υπόσταση στην κοινότητα αυτών των ανθρώπων. Δείχνει το δρόμο πώς μπορεί κανείς να αποκτήσει παγκόσμια σπουδαιότητα και αξία χωρίς να απεμπολήσει σε τίποτε την ιδιοπροσωπία του. Από την άποψη αυτή δεν είναι διόλου τυχαίο το πόσο αναγνωρίστηκε και αγαπήθηκε ο Σίνγκερ στην Ελλάδα. Στο Επίμετρο του βιβλίου στεγάζονται οι απόψεις του συγγραφέα για την τέχνη, όπως εκφράστηκαν στην ομιλία του κατά την τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ, το 1978.

Ο νομπελίστας Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ αποτυπώνει τη ζωή και τα ήθη μιας κλειστής κοινότητας. Περιγράφει καταστάσεις και ανθρώπινους χαρακτήρες με ιδιαίτερα έντονα χρώματα και εξίσου ενδιαφέρουσες αποχρώσεις. Στο έργο του αναπολεί τον χαμένο κόσμο του πολωνικού εβραϊσμού. Κυρίως όμως τον απασχολεί το ζήτημα της συνάντησης με έναν κόσμο που αλλάζει. Έτσι, χάρη στη μοναδική μαγεία της πένας του, καταφέρνει να προσδώσει στους ήρωές του οικουμενική διάσταση.
Ένας σύγχρονος μεγάλος κλασικός.